انسانگرایی در شعر معاصر عربی با رویکردی بر اشعار بدر شاکر السیاب و نازک الملائکه

انسان گرایی از جمله موضوعات بحث برانگیز در ادبیات معاصر عرب است و در زمینه های مختلف مطرح گردیده اما تاکنون اتفاق نظری در تعریف آن بدست نیامده است. از نظر لغوی، انسان گرایی به معنای فرهنگ، نظام ارزشی و آموزش است؛ شاید کامل ترین و مناسب ترین معنی که برای این کلمه میتوان ذکر کرد، «اصالت انسان یا نظام انسان مداری و انسان محوری» است. در این مطالعه سعی شده به ابعاد و تقسیم بندی های مختلف انسان گرایی و آرای فلاسفه و اندیشمندان غربی و شرقی پیرامون این موضوع پرداخته شود، سپس صور مختلف انسان گرایی در شعر بدر شاکر السیاب و نازک الملائکه بررسی شود. دلیل انتخاب این دو شاعر گرایش های سیاسی و اجتماعی موجود در شعرشان وپیروی آن دو از مکتب واقع گرایی بوده است. به علاوه تلاش کرده ایم در موسیقی شعری قصاید مورد بررسی دو شاعر نیز کاوشی داشته باشیم و ارتباط آن را با مفهوم انسان گرایی نشان دهیم. نتایج بررسی ها در این پایان نامه نشان می دهد که مسائل انسانی در شعر سیاب به طور مستقیم بیان نمی شود و او به طور مستقل این مسأله را مطرح نکرده است وچون جنبه ی سیاسی در شعر او بسیار قوی است، مسائل انسانی با مسائل سیاسی در آمیخته است. اما نازک بر خلاف سیاب مستقیما موضوعات انسانی را در شعر خویش مطرح ساخته و زمینه ها و موضوعات متعدد انسانی را در دیوانش آورده است که این موضوعات شامل زمینه ی دینی، زمینه ی اجتماعی، زمینه ی سیاسی و زمینه ی تأملی می باشد